Kanikuła

Trochę pracy, trochę gości, trochę wyjazdów. Kijkowanie (nordic walking). Nowi dawni znajomi. Zbieranie sił. Nauka chodzenia.

*

kanikuła najgorętszy okres lata; upały. kanikularny upalny; letni. Etym. - łac. Canicula '(dosł. suczka) Syriusz, najjaśniejsza gwiazda nieba w gwiazdozbiorze Psa Wielkiego' zdrobn. od canis 'pies'. W głębokiej starożytności (ok. r. 1000 p.n.e.) Syriusz wznosił się ze Słońcem na początku lipca, w czasie upałów. - Władysław Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych

*

Rzeczownik kanikuła występuje w polszczyźnie od XVI w. Zanotowany w słowniku łacińsko-polskim Jana Mączyńskiego (1564) znajduje następujące wyjaśnienie: to psie dni, które się o św. Małgorzacie poczynaja a ku św. Bartłomiejowi trwają.

Trzeba w tym miejscu dodać, że wówczas uważano, że letnie upały są wynikiem zbliżenia się Syriusza (= Kanikuły, Psiej Gwiazdy) do Słońca i że są one przyczyną wielu chorób, w tym szczególnie szaleństwa, oraz że powodują zanik weny poetyckiej. To ostatnie mniemanie nie przeszkodziło Janowi Andrzejowi Morsztynowi, najwybitniejszemu przedstawicielowi poezji nurtu dworskiego okresu baroku, zatytułować jednego ze swych zbiorów wierszy Kanikuła abo Psia Gwiazda. W jego poetyckim ujęciu Pies Niebieski wznieca na ziemi upały, a w ludzkich sercach żar miłosny.

Ów barokowy koncept o wysokiej temperaturze uczuć miłosnych w okresie lata dobrze koresponduje ze znaczeniem wyrazu kanikuła – dziś już niewystępującym, ale rejestrowanym w słownikach XIX-wiecznych – które można sparafrazować jako ‘szaleństwo, pomieszanie zmysłów od nadmiernych upałów’ oraz z potocznym sądem, który i dziś w naszej świadomości jest wyraźnie utrwalony, że okres kanikuły, wakacji, wypoczynku i urlopów szczególnie sprzyja przygodom miłosnym i nowym romansom. - Stanisław Dubisz, Biuletyn Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego


Do września!
(jak Bóg da)




 Lato 2008


KOMENTARZE - tutaj


.